Kod Analizi Nedir? Nasıl Yapılır?

KOD ANALİZİ

Kod analizi yazılım geliştirme sürecinin en önemli adımlarından birisidir. Gerek uygulamanın performansı, gerekse siber güvenlik açısından zorunlu olduğunu söyleyebiliriz. Kodlama nasıl ki belirli bir bilgi ve deneyim gerektiriyor ise, kod analizi de kendi alanında belirli bir bilgi ve deneyim gerektiren bir konudur. Etkili bir sonuç alabilmek için kod analizi aşamalarına bağlı kalarak sürdürülmesi gerekmektedir.

İçindekiler Tablosu

Kod Analizi Neden Yapılır?

Kod analiz işlemlerinin yapılmasında en büyük amaç performanstır. Gereklerine uygun bir şekilde kodlama yapılmadığı takdirde kullanım aşamalarında bu hataların türlerine göre farklı sorunlarla karşılaşılması kaçınılmazdır. Bunların haricinde kod analiz işlemlerinin yapılmasındaki diğer bir önemli amaç ise uygulama güvenliğidir. Herhangi bir siber zafiyetin bulundu uygulamalar bir çok siber saldırıya da açık durumdadırlar.

Kod Analizi Nasıl Yapılır?

Kodlama bilgisine sahip olmak kod analiz işlemlerinin yapılabilmesi için yeterli değildir. Ayrıca siber güvenlik ve sızma testi gibi konularda da bilgi sahibi olmak gerekmektedir. Siber güvenlik ve kodlama birbirinden ayrı bilimler olsa da görüldüğü gibi bir çok alanda birbiri ile bağlantıları bulunmaktadır. Sızma testi ve penetrasyon testi gibi siber güvenlik kapsamında yapılan işlemler gibi kod analiz işlemleri de belirli aşamalar ile gerçekleştirilmektedir.

Kod Analizi Aşamaları

Birbiri ile bağlantılı olan kod analizi işlemleri genel olarak aşağıdaki gibidir. Bu silsilelerin atlanmaksızın gerçekleştirilmesi testin amacına ulaşıp ulaşmadığı konusunda önemlidir.

Planlama

Planlama; kodlama analiz işlemlerinin ilk aşamasıdır. Siber güvenlik alanı başta olmak üzere günlük hayatımızda da her türlü işlemlerin temelini planlama oluşturmaktadır. Kodlama analiz işlemlerinin de ilk aşaması bu nedenle “planlamadır.” Bu aşamada genel amaç kod analizi işlemlerinin diğer aşamalarında uygulanacak teknikler belirlenmektedir. Yazılımın boyutu, kullanmış olduğu kodlama dili, programın amacı gibi unsurlar bu aşamada belirlenerek kayıt altına alınmaktadır.

İnceleme

Bilindiği gibi kodlamada her bir değişken ayrı bir satır halinde üretilmektedir. İnceleme aşamasında bu satırların tek tek kontrol edilerek olağan dışı bir hareketin olup olmadığı tespit edilmektedir. Ayrıca yazılmış olan kodun diğer algoritmalar ile ilişkisi ve bağlantıları bu aşamada kontrol edilmektedir. Bu İnceleme aşaması kod analiz işleminin bir çeşit ön analiz aşaması olduğunu da söyleyebiliriz.

Hata Kontrolü

Yukarıda gerçekleştirilen planlama ve inceleme işlemlerinden sonra kod analiz işleminin en önemli aşaması olan inceleme aşamasına geçilmektedir. Hatalı bölümler, bellek yönetimi ve giriş doğrulama sırasında karşılaşılan tüm hatalar kod analiz işleminin inceleme aşamasında tespit edilmektedir. Bazı durumlarda güncelleme işlemlerinden sonra da inceleme aşamasına tekrar gereksinim duyulmaktadır.

Performans Analizi

Yazılımların güvenirliliğini ve işleyişini etkileyen en önemli unsur performanstır. Performansı düşük bir yazılım amacı doğrultusunda çalışmayacağı gibi siber güvenlik konusunda da zafiyetlere neden olmaktadır. Bu nedenle kod analiz işlemlerinde performans analizi işlemleri üzerinde dikkatle durulmaktadır. Performansa etki eden en önemli unsur ise kodun çalışma süresidir. Kodlama dili ve uzunluğu dikkate alınarak performansı test edilerek kod analiz işleminin diğer aşamasına geçilmektedir.

Güvenlik Analizi

Kodun güvenlik zafiyetlerinin tespit edildiği aşamadır. Bu gün bir çok uygulama güvenlik zafiyetleri nedeniyle kullanılamamaktadır. Oluşturulan güvenlik politikalarının sağlıklı olarak çalışıp çalışmadığı kontrol edilmektedir. Bunun dışında kullanıcı yetkilendirme işlemlerinin dışında herhangi bir işlemin gerçekleştirilmesinin mümkün olup olmadığı konusu araştırılmaktadır. Uygulamadaki mevcut güvenlik zafiyetleri performansı da etkileyen bir konu olması nedeniyle kod analizi işlemlerinde zorunlu olarak yapılması gereken aşamalardandır.

Raporlama

Kod analiz işleminin son aşamasıdır. Bu aşamada yukarıda belirtmiş olduğumuz tüm işlemlerin raporlanmaktadır. Kod analizi işleminde kullanılan teknikler, test sonrasında tespit edilen hatalar sistem yetkilisi ile paylaşılmaktadır. Ayrıca raporlama aşamasında tespit edilen güvenlik zafiyetlerine yer verilmektedir. Raporlama aşamasının sonunda ise sistem yetkilisine mevcut hataların nasıl giderilebileceği araştırılmaktadır. Performansı etkileyen unsurlar ve siber zafiyetlerin nasıl ortanda kaldırılacağı konusunda tavsiyeler iletilmektedir.

Kod Analizini Kimler Yapar?

Kod analiz aşamalarından da anlaşılacağı üzere bu işlemler birbiri ile bağıntılı bilimlerden faydalanılarak yapılmaktadır. Yazılım mühendisliği, kodlama, bilgisayar mühendisliği ve siber güvenlik uzmanı veya sızma testi uzmanı gibi kişilerce kod analizinin yapılması mümkündür. Hataların giderilmesi konusunda yazılım mühendisleri ön plana çıkarken, güvenlik zafiyetlerinin tespitinde siber güvenlik uzmanı ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle kod analiz işlemini yapacak kişilerin her iki konuda da bilgi sahibi olması gerekmektedir.

Sadece hata kontrolü veya sadece zafiyet konusunda yapılan bir analiz işlemi kesinlikle amacına uygun olmayacaktır. Bu gün yazılım ve kodlama bilgisine sahip kişiler kısmen de olsa siber güvenlik alanında da bilgi sahibi olan kişilerdir. Bu nedenle kodlama analiz işlemlerinin yazılım mühendisleri tarafından yapılması gerektiğini düşünmekteyiz.

Kod Analizi İşlemleri Zorunlu Mudur?

Kod analizi, yazılım geliştirme sürecinde yasal olarak zorunlu değildir. Ancak yüksek kaliteli ve güvenilir bir yazılım üretmek için son derece önemlidir. Kod analizi, yazılımın hatalarının tespit edilmesi, güvenlik açıklarının bulunması için yapılan bir işlemdir. Genel olarak yazılımın kalitesinin artırılması yapılan bir uygulamadır.

Özellikle büyük ölçekli ve kritik sistemlerde, kod analizi genellikle standart uygulamalardan biridir ve yazılımın güvenilirliği ve performansı için kritik bir rol oynamaktadır. Dolayısıyla, kod analizinin zorunlu olup olmadığı, projenin gereksinimlerine ve uygulama bağlamına bağlı olarak değişebilir, ancak genel olarak yüksek kaliteli yazılım geliştirme sürecinin önemli bir parçası olarak kabul edilir.

Kod Analizinin Önemi

Kod analiz işlemlerinin gerçekleştirilmeden yazılımın yayına veya satışa sunulması ciddi sorunlarla karşılaşmamıza neden olabilmektedir. Örneğin herhangi bir siber zafiyet nedeniyle hack işleminden dolayı yazılım şirketin güvenirliliği sarsılmaktadır. Ayrıca performansı etkileyen bir hata nedeniyle yazılımın çalışmaması mümkündür. Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde kod analiz işlemi yazılımlar için zorunlu bir uygulamadır.