Exploit Nedir?

Exploit günümüzdeki dijital sistemler için siber risk oluşturan uygulamaların başında gelmektedir. Bu nedenle penetrasyon testleri ya da sızma testleri sırasında siber güvenlik uzmanlarınca ve siber güvenlik analistliği ve operatörleri exploit üzerinde önemle durulmaktadır. Siber güvenlik uzmanı olarak exploit nedir? sorusu ile sıklıkla karşılaşmaktayız. En kısa tanımı ile exploit aşağıda exploit türlerinde de belirttiğimiz gibi çeşitli siber saldırılarda uygulanan bir yöntemdir.

İçindekiler Tablosu

Exploit Nedir?

Dilimize İngilizceden geçen exploit sömürmek anlamında kullanılmaktadır. Mobil uygulama, web uygulama gibi her türle yazılım veya diğer dijital sistemlerde siber açıklıkların kullanılarak sisteme zarar verme amacı ile üretilmiş yazılımlardır. Amaçları ve kullanım biçimleri dikkate alındığında exploit bir çeşit kötü amaçlı yazılımdır. Aşağıda belirtmiş olduğumuz exploit ne işe yarar? Ve exploit türleri incelendiğinde exploit nedir? Sorusu daha anlaşılabilir olacaktır.

Exploit Ne İşe Yarar?

Niteliği itibariyle exploit bir tür kodlama ve yazılımdır. Buna bağlı olarak birçok alanda exploit kullanılmaktadır. Ancak günümüzde maalesef ki daha çok siber saldırı ve çeşitli hack işlemlerinde kullanıldığı bilinmektedir. Exploit nedir? ve exploit ne işe yarar? Konularının daha anlaşılabilir olması açısından öncelikle exploit türleri hakkında bilgi edinmek yararlı olacaktır.

Exploit Türleri

Benzer amaçlarla üretilen zararlı yazılımlar ve kötü amaçlı yazılımlar gibi exploitler de değişik amaçlarla üretilmektedir. Yapmış olduğumuz sızma testleri sırasında sık olarak karşılaştığımız ve sistemimiz için tehlikeli olabilecek exploit türleri ve özellikleri özetle aşağıdaki gibidir.

Remote Exploit

Exploit nedir denildiğinde genellikle ilk olarak akıllara remote exploit gelmektedir. İsminden de anlaşılacağı üzere uzaktan erişim sağlanmak amacı ile üretilmektedir. Uzaktan erişim ile sistemimiz üzerinde kötü amaçlı olarak bir çok işlem yapılması mümkündür.

Local Exploit

Zararlı yazılımlara benzer şekilde sistemde yetki yükseltmek amacı ile üretilmiş bir exploit türüdür. Sistemimizde exploit taraması yaparken bu nedenle log kayıtlarının incelenmesinde fayda vardır.

Command Execution Exploit

Exploit türleri arasında en tehlikeli olan tür Command Execution Exploit’dir. Uygulanması oldukça zordur. Ancak Command Execution Exploit herhangi bir şekilde başarılı olması halinde saldırganın sistemi tamamen ele geçirmesi ve herhangi bir sızma testine yapılana dek kendisini kamufle etmesi mümkündür.

Client Side Exploit

Demo veya pro versiyon bir çok antivirüs sayesinde sistem ile etkileşime girmende bertaraf edilebilmektedir. Sık karşılaşılmasa da exploit nedir sorusuna karşılık öncelikle akıllara gelen bir türdür.

SQL Injektion Exploit

Daha çok veri hırsızlığında kullanılan bir exploit türüdür. Kişisel veriler dijital sistemlerde oldukça önemlidir. Bu nedenle sızma testlerinde siber güvenlik uzmanlarınca özellikle SQL Injektion Exploit daime kontrol edilmektedir.

DOS Exploit

Benzer şekilde diğer DDOS saldırılarında olduğu gibi DOS exploit’de sistemin yavaşlamasına veya tamamen işlevini yerine getiremez hale gelmesine neden olabilmektedir.

Exploit türlerinde görüldüğü gibi çeşitli amaçlar doğrultusunda hareket eden exploitler vardır. Gerekli önlemlerin alınmaması halinde sistemimize veri hırsızlığı başta olmak üzere birçok kötü amaçlı işlem gerçekleştirmesi mümkündür. Bu nedenle siber güvenlik alanında exploitler için gerekli önlemlerin alınması ve bu konuda belirli aralıklarla sızma testi yapılması oldukça önemlidir.

Exploit Açığı Nedir?

Daha çok yukarıda exploit türlerinde belirtmiş olduğumuz uygulamaların kullanılabilecekleri açıklıklar exploit açığı olarak adlandırılmaktadır. Bu tür uygulamalar exploit açığını kullanarak sisteme sızması sonucunda kötü amaçlı birçok eylemi aynı anda yerine getirmeleri mümkündür.

Exploit Nasıl Yapılır?

Exploitler genellikle veri hırsızlığında kullanılmaktadır. Ayrıca fidye ve kimlik avında kullanılan exploit türleri de vardır. Görüldüğü gibi çeşitli amaçlar doğrultusunda exploit üretilebilmektedir. Diğer zararlı yazılımlardan farklı olarak genellikle exploitler kullanım amacı tespit edilmesine müteakip üretilmektedirler. Örneğin hedef sistemde ne amaçla hareket edileceği bilinmeden exploit üretilmesi mümkün değildir. Yine hedef sistemdeki siber zafiyetler hakkında yeterli bilgi sahibi olmadan exploit üretilememektedir. Bu alanlarda yeterli bilgi olmadan üretilmesi halinde exploitler muhtemelen amacına uygun hareket etmeyecektir.

Metasploit Nedir? Exploit Nedir?

Özellikle exploit üretiminde metasploit sıkça kullanılmaktadır. Bunun yanında özellikle penetrasyon testleri sırasında da zaman zaman metasploit kullanılmaktadır. Genel amacı sistem açıklıklarının tespit edilmesidir. Exploit nasıl yapılır? Başlığında da belirttiğimiz gibi exploit üretiminden önce mutlaka sistem zafiyetlerinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle metasploit kullanımı siber güvenliğin sağlanması ile birlikte exploit üretimi veya diğer zararlı yazılımların üretiminde kullanılan bir uygulamadır.

Exploit’den Korunma Yöntemleri

Siber güvenlikte geçerli olan tüm korunma yöntemleri exploit’den korunma yöntemleri içinde geçerlidir. Antivirüsler başta olmak üzere sistemimizde kullanılan firewall veya güvenlik duvarları da güncel halde bulunması gerekmektedir. En etkili yöntem ise antivirüslerdir. Ancak özellikle demo halde kullanılan antivirüsler gerekli güncellemeleri yapmamasına bağlı olarak exploitlerden korunma açısından tam olarak yeterli olmamaktadırlar. Bu nedenle diğer kötü amaçlı yazılımlar veya zararlı yazılımlarda olduğu gibi antivirüslerin güncel ve tam sürüm olması önemlidir. Bunun yanında siber güvenlik analistleri ve siber güvenlik operatörlerince yapılan sızma testi exploit’den korunma yöntemleri arasında yer almaktadır.